Snel naar
Hervorming beroepstitel FTA
Vanaf 1 januari 2025 wordt de beroepstitel van farmaceutisch technisch assistent opgesplitst in twee afzonderlijke titels:
- FTAO: Farmaceutisch Technisch Assistent Officina, gericht op de publieke apotheek;
- FTAZ: Farmaceutisch Technisch Assistent Ziekenhuis, gericht op de ziekenhuisapotheek.
Dit roept wat vragen op, die APB heeft beantwoordt in een mini-FAQ.
Toevertrouwde handelingen
Het nieuwe KB bevat ook een lijst van handelingen die kunnen toevertrouwd worden aan een FTA in de publieke apotheek en aan een FTA in het ziekenhuismilieu. Bij FTAO’s (voor officina-apotheken) gaat het om:
- het uitvoeren van de processen volgens het kwaliteitshandboek;
- het ontvangen en registreren in welke vorm dan ook van medische voorschriften;
- de aflevering van geneesmiddelen, medische hulpmiddelen en alle andere gezondheidsproducten die worden afgeleverd in de officina-apotheek, in overeenstemming met de geldende wet- en regelgeving;
- het registreren van de grondstoffen;
- het bereiden van geneesmiddelen, met uitzondering van de cytostatica en radiofarmaca voor klinische proeven;
- het verstrekken van advies betreffende het adequaat en veilig gebruik van geneesmiddelen en medische hulpmiddelen en de goede bewaring van geneesmiddelen en medische hulpmiddelen;
- het beheer van de voorraad en de traceerbaarheid van geneesmiddelen en medische hulpmiddelen binnen het kader van de apotheek;
- de deelname aan reiniging, ontsmetting en sterilisatie van materialen met inbegrip van de eindcontrole;
- de aflevering van medische voeding;
- de tarifering van geneesmiddelen, medische hulpmiddelen en andere producten;
- het uitvoeren van individuele medicatievoorbereiding (IMV).
In het Belgisch Staatsblad van 28 november 2024 werden de nodige competenties voor het uitoefenen van de job FTAO’s als FTAZ‘s opgelijst.
Opleidingsvereisten
Om deze functies te mogen uitoefenen, moet men houder zijn van de respectievelijke diploma’s.
Om deze diploma’s te bekomen, wordt een opleiding gevolgd dat overeenstemt met ofwel:
- min. 90 ECTS-studiepunten (incl. min. 700 uur stage)
- min. 850 uren theoretische en praktische opleiding en min. 700 uur stage.
Waaruit de opleiding moet bestaan kan je hier verder lezen.
De opleiding bestaat uit gemeenschappelijke eisen voor beide opleidingen, alsook extra vereisten in functie van de opleiding.
Minimale opleidingsvereisten voor zowel FTAZ als FTAO (gemeenschappelijke onderdelen)
De opleiding bestaat uit een leerprogramma waarop minstens het volgende zit omvat:
| Theoretische opleiding | Theoretische en praktische opleiding |
| Fysiologie, anatomie, biologie (incl. biochemie en microbiologie) | Lezen en analyseren van voorschriften |
| Studie van minerale geneesmiddelen | Tarifering |
| Farmacologie | Hygiëne |
| Toxicologie | Aseptische technieken en steriliteit |
| Fysica | Galenica, steriele en niet-steriele bereidingen ((cyto)toxische en niet-toxische) |
| Deontologie | (Steriele) medische hulpmiddelen |
| Medisch rekenen | Farmacotechnologie |
| Patiëntveiligheid | Communicatieve vaardigheden |
| Kwaliteitszorg | Stage van minstens 150 uur in publieke apotheek en minstens 150 uur in ziekenhuisapotheek |
| Farmacovigilantie | |
| Chemie |
Bijkomende minimale opleidingsvereisten voor FTAO
| Theoretische opleiding georiënteerd naar de publieke apotheek | Theoretische en praktische opleiding georiënteerd naar de publieke apotheek |
| Farmacologie | Fytotherapie en farmaceutisch advies |
| Geneesmiddelen in vrije verkoop | Parafarmaceutisch advies |
| Parafarmacie, waaronder voedingsleer, homeopathie en cosmetologie | Farmaceutische zorg |
| Medical Devices | Implementatie van nieuwe technieken |
| Fytotherapie | Farmacotechnologie |
| Farmaceutische wetgeving en deontologie | Toegepaste (medische) informatica met inbegrip van softwareprogramma’s ter ondersteuning van het beheer van een apotheek en elektronische voorschriften, e-health en m-health |
| Artificiële voedingsproducten | 400 uren stage in een publieke apotheek |
| Individuele medicatievoorbereiding (IMV) |
Bijkomende minimale opleidingsvereisten voor FTAZ
| Theoretische opleiding georiënteerd naar de ziekenhuismilieu | Theoretische en praktische opleiding georiënteerd naar de ziekenhuismilieu |
| Farmacologie van geneesmiddelen voor ziekenhuisgebruik | Aseptische technieken, Pharmaceutical Inspection Convention and Pharmaceutical Inspection Co-operation Schema (PIC/S), Cleanroom |
| Medische gassen | Hygiëne |
| Debietsberekening | Implantaten |
| Radioprotectie | Farmacotechnologie |
| Farmaceutische wetgeving en deontologie | Farmaceutische Zorg |
| Radiofarmacie | |
| Toegepaste (medische) informatica met inbegrip van softwareprogramma’s ter ondersteuning van het beheer van een apotheek en elektronische voorschriften, e-health en m-health | |
| Artificiële voedingsproducten | |
| 400 uren stage in een ziekenhuisapotheek |
Erkenning
Meer info op deze website. Zie ook deze brief van het Departement Zorg die elke FTA kreeg.
Afgestudeerd voor 1 januari 2025?
- Voor FTA’s die voor 1 januari 2025 zijn afgestudeerd wordt de erkenning als farmaceutisch-technisch assistent op 1 januari 2025 ingetrokken en wordt men automatisch ambtshalve erkend als FTAO.
De erkenning wordt per e-mail of post opgestuurd naar de desbetreffende persoon, men hoeft zelf geen aanvraag in te dienen. - Om te kunnen (blijven) werken in de ziekenhuisapotheek, kan de FTA vanaf 1 januari 2025 een aanvraag indienen bij het Departement Zorg. In november 2024 stuurde de Vlaamse overheid een communicatie uit hoe deze aanvraag in te dienen. Inmiddels geeft men aan dat men niet deze communicatie (nog) niet kan bevestigen. Zodra meer juridische informatie hieromtrent beschikbaar, houden we jullie op de hoogte!
Opgelet: We merken op dat veel FTA’ers op vandaag niet in orde zijn met hun erkenning.
Sinds 2017 wordt de erkenning automatisch toegekend bij het behalen van het diploma, hiervoor lag het initiatief bij de persoon zelf om deze erkenning aan te vragen. Om een automatische erkenning als FTAO te ontvangen, is het uiteraard cruciaal dat je voordien als FTA werd erkend. We dringen er dan ook op aan dat dit zo snel mogelijk nagekeken wordt en eventueel in orde wordt gebracht. Meer info onder ‘erkenning aanvragen’.
Afgestudeerd, maar stage niet afgerond op 1 januari 2025?
- Zij zullen erkend worden voor het beroep van FTA voor officina-apotheken op voorwaarde dat ze voor 22 maart 2030 een stage van 300 uur in een openbare apotheek afronden.
- Zij zullen erkend worden voor het beroep van FTA voor ziekenhuisapotheken op voorwaarde dat ze voor 1 januari 2031 een aanvraag indienen waaruit blijkt dat ze ten minste 3 maanden onafgebroken in een ziekenhuisapotheek hebben gewerkt, stages niet meegerekend.
Niet afgestudeerd op 1 januari 2025?
Het nieuwe KB wil de theoretische opleiding beter laten aansluiten op de specifieke richting (officina of ziekenhuisapotheek) die de student kiest. Ook de stageperiode wordt uitgebreid. Tot nog toe volstonden 300 uren stage (in een officina- of ziekenhuisapotheek, naar keuze).
- FTA’s voor officina-apotheken die tussen 1 januari 2025 en 22 maart 2030 zijn afgestudeerd, moeten voor 22 maart 2030 300 uur stage hebben gelopen in een officina om erkend te worden als FTA voor officina-apotheken.
- Vanaf 23 maart 2030 zullen FTA’s voor officina-apotheken naast de 300 uur stage (waarvan 150 in een officina en 150 in een ziekenhuisapotheek) 400 extra uren stage in een officina moeten doen.
- Voor toekomstige FTA’s voor ziekenhuisapotheken komen er bovenop de 300 uren stage nog 400 extra uren stage in een ziekenhuisapotheek bij.
Erkenning aanvragen
De erkenning van paramedische beroepen gebeurt via het Agentschap Zorg & Gezondheid. Als u een diploma als farmaceutisch-technisch assistent behaalt, dan krijgt u sinds 2017 via de school automatisch een erkenning van Zorg & Gezondheid. U hoeft die niet zelf aan te vragen behalve als het diploma voor 2017 dateert en deze aanvraag nog niet werd gedaan.
Indien u laatstejaarsstudent bent, kunt u dit best navragen bij uw school. Het staat u immers vrij eventueel een individuele aanvraag in te dienen.
Klik hier voor meer informatie over de procedure voor het verkrijgen van erkenning.
Opgelet: indien u een diploma heeft van het afstudeerjaar 2017 of ouder en nog geen erkenning heeft, dan moet u alsnog een aanvraag doen via het e-loket!
Visa
Het visum is een vergunning (of werkvergunning) die de farmaceutisch-technisch assistent nodig heeft om te kunnen werken. Dit visum wordt afgegeven door de FOD Volksgezondheid.
Zodra de erkenning door één van de Gemeenschappen is verkregen, wordt de FOD Volksgezondheid automatisch op de hoogte gebracht en wordt het visum naar de aanvrager verzonden.
Er hoeft geen actie ondernomen te worden bij de FOD Volksgezondheid. De bevoegde Gemeenschap volgt het dossier op.
Als het diploma in het buitenland is behaald, moet er een aanvraag ingediend worden bij de FOD Volksgezondheid.
U heeft voortaan ook zelf toegang tot uw visum op het downloadportaal van het Agentschap Zorg & Gezondheid van zodra dit werd toegekend. U kunt het op ieder moment eenvoudig downloaden met uw elektronische identiteitskaart (eID) of met de app “Itsme”.
Hier kan u opzoeken of een FTA een erkenning/visum heeft als FTA’er (naam gevonden = erkenning oké).
De erkenningen en derogaties worden toegekend door de Gemeenschappen.
- Voor Nederlandstalige dossiers kunt u terecht bij de Vlaamse Gemeenschap.
- Voor Franstalige dossiers kunt u terecht bij de Franse Gemeenschap.
- Voor Duitstalige dossiers kunt u zich wenden tot de Duitstalige Gemeenschap.
Navorming
Vanaf 2025 wordt van elke FTA die in de officina of de ziekenhuisapotheek is tewerkgesteld verwacht dat hij/zij jaarlijks minimaal 15 uur bijscholing volgt. De vereiste is bedoeld om een hoge kwaliteit van zorg te waarborgen en de deskundigheid van de FTA voortdurend te verbeteren (KB 29 januari 2024).
Gezien er niet gespecifieerd wordt hoe dit moet gebeuren, is er geen mix van persoonlijke studie en deelname aan vormingsactiviteiten nodig. Wel moet de FTA zijn bijscholing bijhouden in zijn portfolio om aan te tonen dat hij voldoende permanente vorming volgt om zijn bekwaamheid in stand te houden.
IPSA
Het navormingsinstituut IPSA voorziet jaarlijks een lessenreeks voor farmaceutisch-technisch assistenten. Alle informatie over de IPSA Jaarcyclus FTA 2025 kan je hier terugvinden.
Het inschrijvingsgeld bedraagt € 100 (incl. BTW) en inschrijven kan via de website van IPSA. FTA’ers kunnen een beroep doen op het Paritair Fonds voor bijscholingen (tot €100 per jaar).
Portfolio
Een portfolio kan manueel bijgehouden worden. Echter kan je ook een gratis account aanmaken op www.pharfolio.be. Gevolgde IPSA-lessen worden hier automatisch op geregistreerd. Deze kan je zelf aanvullen met eigen initiatieven en/of activiteiten bij andere organisatoren. Op deze manier heb je altijd een digitaal overzicht bij de hand.
Paritair Comité 313
Opleidingskosten kunnen, na succesvolle beëindiging ervan, terugbetaald worden via PC313. De tussenkomst door het Fonds wordt slechts verleend indien de cursus voorafgaandelijk erkend werd door het comité. De tussenkomst bedraagt €9 per gevolgd lesuur met een maximale jaarlijkse tussenkomst van €100.
Nuttige documenten/links
- https://www.health.belgium.be/nl/gezondheid/zorgberoepen/paramedische-beroepen/farmaceutisch-technisch-assistent
- https://www.departementzorg.be/nl/nieuws/wijziging-de-erkenning-van-de-beroepen-van-farmaceutisch-technisch-assistent-gericht-op-de-publieke-apotheek-en-farmaceutisch-technisch-assistent-gericht-op-de-ziekenhuisapotheek