Home > Thema’s > CORONA

CORONA

ALGEMENE RICHTLIJNEN

 

– De handen frequent en grondig wassen met lauw, stromend water en vloeibare zeep (40 – 60 sec);
– Bij hoesten en niezen de mond en neus bedekken. Doe dit met een tissue die je meteen weggooit of met de elleboogplooi. Was achterna de handen;
– Hou 1.5 à 2 meter afstand van andere personen;
– Vermijd om handen, omhelzingen en kussen te geven;
– Vermijdt slecht verluchte plaatsen, zeker waar veel andere mensen zijn;
– Blijf thuis als je ziek bent. Ga niet naar het werk!
– Vertoon je symptomen? Ga niet naar de apotheker, arts of spoed. Bel in plaats naar je huisarts waarbij je je symptomen beschrijft.
– Probeer je gezicht zo weinig mogelijk aan te raken met je handen.
– Contact vermijden met mensen die hoesten en koorts hebben.

Merk op: deze lijken sterk op de maatregelen bij een griepepidemie!

 

BIJKOMENDE MAATREGELEN (APB)

 

APB publiceerde aanbevelingen voor de apotheek en apothekers. En wat u kan doen om ervoor te zorgen dat uzelf en uw personeel niet besmet raakt. Deze aanbevelingen kan u hier nalezen (versie 01/09/21). Bijkomend hebben ze ook een volledig dossier opgericht in het kader van het coronavirus, deze kan u hier raadplegen zonder wachtwoord.

Samengevat:

Bron afbeeldingen: APB

1. Vermijd dat zieke patiënten in de apotheek komen! Hang de affiche aan de deur die duidelijk maakt dat patiënten met symptomen (niezen, hoesten en koorts) beter eerst hun huisarts telefonisch contacteren, een andere persoon sturen, apotheekbezoek vermijden en indien geen andere oplossing beter toeteren en zeker NIET binnenkomen. Dit om zieke patiënten hun apotheekbezoek te ontraden

2. Zorg dat de apotheek een veilige zone blijft!

  • Handen wassen en handalcoholgel voorbehouden voor personeel en patiënten IN de apotheek.
  • De toog, computers, telefoontoestellen, toestel voor elektronische betalingen regelmatig ontsmetten: Desinfectie oppervlakken (versie 15/09/20) – Informatie javel (12/05/20)
  • Afstand houden (wachtlijn trekken op de grond zoals bij De Post).
  • Enkel elektronisch betalen (nuttige affiche)
  • Afficheer buiten de apotheek welke producten niet beschikbaar zijn (bv. maskers, thermometers, …)

 

3. Zieke apotheker/personeelslid: blijf thuis!

Het is mogelijk dat een aantal apothekers of andere leden van het apotheekteam, net zoals andere zorgverstrekkers, besmet worden en hun werk moeten staken. Hoe kunnen we als korps toch zorgen dat de toegang tot geneesmiddelen en farmaceutische zorg in België overeind blijft, ondanks mogelijke afwezigheden? Meer informatie over de continuïteit van dienstverlening kan u hier terugvinden.

4. Wat te doen bij risicocontact/positieve COVID-test binnen het apotheekteam? 

Maatregelen voor contacten van een persoon met COVID-19 (Sciensano, 28/01/2021)
Neem contact op met uw huisarts
Meer informatie kan u terugvinden in het volgende document: ‘Risicocontacten bij apothekers’ (26/01/2021)

VOORSCHRIFTEN, ATTESTEN EN MEDICATIE

Voorschriften

Nu er veel teleconsultaties gebeuren bij de arts, worden er duidelijke regels meegedeeld voor het elektronisch overmaken van voorschriften, van het BEV of van de RID-code door het RIZIV. Gebruik dit om artsen in uw buurt te contacteren opdat de aflevering in de apotheek zo vlot mogelijk kan gaan.

Merk op:
Elke burger kan zijn openstaande elektronische voorschriften raadplegen op het webportaal MijnGezondheid.be met behulp van zijn eID‐kaart en pincode of Itsme. Dat kan thuis of desnoods ook in de apotheek. De RID‐code blijft evenwel altijd noodzakelijk om het voorschrift te kunnen ophalen en uitvoeren.

RIZIV: aanpassing vergoedingsvoorwaarden van bepaalde geneesmiddelen

Het RIZIV heeft een aantal aanpassingen aangekondigd wat betreft machtigingen in het kader van COVID-19. Deze vindt u hier.

Samengevat:

  • Voor de vergoeding van specialiteiten gebruikt in het kader van medisch begeleide voortplanting (MBV) is de maximale leeftijd verlengd met 6 maanden. Deze bepalingen zijn met terugwerkende kracht van toepassing vanaf 1 maart 2020 tot een nader te bepalen datum in functie van het einde van de inperkingsmaatregelen.
  • De terugbetalingsvoorwaarden van de antimycotica (farmaceutische specialiteiten op basis van voriconazole, posaconazole, isavuconazole, caspofungine en anidulafungine) worden tijdelijk uitgebreid om de terugbetaling mogelijk te maken voor behandeling van bepaalde schimmelinfecties bij COVID- 19 patiënten tot het einde van de COVID-19-crisis.
  • Publieke officina’s zullen de specialiteiten Eylea® en Lucentis® tijdelijk kunnen afleveren, zodat de toediening ervan mogelijk is in een praktijkruimte (bij een oftalmoloog of in een privé-centrum) die de optimale aseptische omstandigheden garandeert overeenkomstig de richtlijnen van het FAGG. Deze bepaling is van toepassing tot een later te bepalen datum die zal worden vastgesteld in functie van de evolutie van de situatie.
  • In het geval van een tekort aan erytrocytenconcentraten, zullen de specialiteiten op basis van IV-ijzer en erytropoëtines terugbetaald zijn, op voorwaarde dat ze bedoeld zijn ter correctie van bepaalde bloedarmoedes om zo te voorkomen dat transfusies nodig zijn. Deze bepaling is van toepassing tot een later te bepalen datum die zal worden vastgesteld in functie van de evolutie van de situatie.

Zuurstoftherapie

  • Voor zuurstof en de oxyconcentrators zal als de lopende machtiging vervalt, deze automatisch verlengd worden met 2 maanden en laat een terugbetaling toe van maximaal 9 periodes van 1 maand. Op die manier kan, indien nodig, de overgang naar langdurige zuurstoftherapie uitgesteld worden naar een latere datum.
  • Onderlinge uitwisselbaarheid van de machtigingen/akkoorden afgeleverd door de adviserend artsen in het kader van zuurstoftherapie : een machtiging/akkoord dat gegeven is voor het ene type zuurstoftherapie is ook geldig voor een ander type zuurstoftherapie. Deze bepalingen treden in werking op 1 april 2020 en zijn van toepassing tot het einde van de crisis.

Er is een procedure opgericht om het bestellen van zuurstof zo vlot mogelijk te laten verlopen. Sinds 24 april gebeurt dit via een online platform, namelijk via http://www.covid-oxygen.be , zodat de zuurstofleverancier die nog voorraad heeft deze bestelling kan aannemen. Op deze manier hoeft u niet de verschillende leveranciers op te bellen. Hoe dit in zijn werk gaat, lees je hier.

ALCOHOLGELS

Er zijn geen beperkingen, noch exclusiviteit meer op de verkoop van hydroalcoholische oplossingen en gelen.
In de praktijk kunnen dus ook andere distributiekanalen buiten de apotheek deze producten verkopen, en verdwijnen tegelijk ook de opgelegde beperkingen op de verkoop van die producten in de apotheek. De apotheker mag dus aan elke vraag van zijn patiënten naar hydroalcoholische gels en alcoholische oplossingen voor de handen voldoen, zonder de aflevering te moeten verantwoorden. Lever deze producten dus wel nog steeds af op een verantwoorde manier: als prioriteit aan gezondheidswerkers en bedrijven die ze nodig hebben om de hygiëne te garanderen en aan patiënten op basis van uw voorraad en het afleveren van de hoeveelheden die nodig zijn voor essentiële verplaatsingen.

Hou er enkel rekening mee dat de producten, die u aflevert moeten voldoen aan een minimum van 70% v/v alcohol.

Het gebruik van zelf gedenatureerde alcohol is niet meer van toepassing.

MONDMASKERS

APB heeft hierover het een en ander over gepubliceerd, wat je hier kan lezen. (APB, 5 jan 2021)

Het dragen van een mondmasker in de apotheek

Het dragen van een mondmasker is verplicht vanaf zaterdag 11 juli voor alle personen van 12 jaar of ouder, op volgende locaties: winkels en winkelcentra, bioscopen, theater-, concert- en conferentiezalen, auditoria, gebedshuizen, musea en bibliotheken. Apotheken worden niet expliciet vernoemd in deze nieuwe lijst van de overheid. We betreuren het gebrek aan duidelijkheid, maar stellen vast dat een uitzondering voor onze sector niet te rechtvaardigen is en onbegrijpelijk zou zijn voor de bevolking. Die nieuwe verplichting heeft dus ook een directe impact op jullie apotheek(teams). Het dragen van een mondmasker is dus vanaf 11 juli effectief verplicht voor patiënten in de apotheek en voor ieder personeelslid.

 

Het verkopen van mondmaskers

Vanuit de overheid wordt geadviseerd om mondmaskers (of een andere bedekking van neus en mond) te dragen op plaatsen waar anderhalve meter afstand niet gegarandeerd kan worden. Bovendien is het gebruik van mondmaskers momenteel verplicht op openbaar vervoer en op school voor personen vanaf 12 jaar en in bovenstaande situaties.

In dit artikel van APB (5/01/’21) wordt het verschil tussen een chirurgisch en een respiratoir mondmasker uitgelegd en vooral tips hoe je een mondmasker correct gebruikt.

Merk op: respiratoire maskers kunnen maximaal 8 uur gebruikt worden, chirurgische maskers slechts 3 à 8 uur of tot ze nat zijn. Hierna hebben deze mondmaskers geen enkele meerwaarde meer, integendeel. Op het WHO vindt u trouwens een filmpje terug die uitlegt hoe u een masker correct gebruikt.

Conformiteit nagaan van mondmaskers

Onderstaande links kunnen u helpen bij het nagaan of de aangeboden mondmaskers conform zijn.
Punt 1 geeft richtlijnen aan waaraan de maskers moeten voldoen om betrouwbaar te zijn. Dit attest moet uitgegeven worden door een erkend onderzoekslaboratorium, wat u terugvindt onder punt 2. Opgepast: Intussen circuleren er helaas veel vervalste certificaten. Ga dus zeker ook na of dit zeker niet zo is met uw ontvangen certificaten, via de website van Febelsafe (punt 3).

  1. Richtlijnen FAGG voor conformiteit chirurgische mondmaskers
    Richtlijnen FOD Economie voor conformiteit FFP-maskers

  2. Lijst erkende Europese Laboratoria (voor testen mondmaskers)
    Lijst erkende Chinese Laboratoria (voor testen mondmaskers) – opgepast: zij zijn niet erkend voor het afgeven van EU-typeonderzoekscertificaten!

  3. Febelsafe: ontdekte vervalsingen van attesten

 

Werk dus enkel met leveranciers waarvan u weet dat zij met kwalitatief materiaal werken en ga niet in op de voorstellen van onbekende, niet-officieel erkende leveranciers! Twijfelt u nog? Contacteer in dit geval de nodige instantie voor meer info:

FOD Economie: 0800 120 33    FFP2-maskers
FAGG: +32 2 528 40 00               Chirurgische maskers

 

Wat met face shields of mondkapjes?
Wat betreft faceshields: die mogen het mondmasker enkel vervangen als daarvoor een medische reden (met certificaat) is; Je mag ze dus blijven afleveren, maar wijs je patiënten wel op die beperking. Ook de mondkapjes, vervangen geen mondmasker! Het FOD economie communiceert: “Dit type “masker” volstaat niet als mondmasker. De mond en de neus zijn niet of nauwelijks afgedekt of beschermd. De bescherming van zowel de drager als de omgeving is onvoldoende.”

AEROSOLTOESTELLEN

 

Aangezien ook aerosoltoestellen in contact kunnen komen met geïnfecteerde patiënten worden volgende maatregelen voorgesteld:

  • Verhuur toestellen bij voorkeur voor langdurig gebruik
  • Bij terugname van een verhuurd toestel neemt u volgende voorzorgen:
    • Hou het toestel 3 tot 4 dagen in “quarantaine” (laten staan en niet verhuren).
    • Ontsmet het toestel goed met javel (40 ml in 1 liter water).
    • Vervang de filter na elke verhuurbeurt! (Er is namelijk geen zekerheid hoelang het virus in de filter kan overleven).
    • De reiniging en het vervangen van de filter doet  u best met handschoenen en een pincet.
    • Wij raden eveneens aan de toestellen te verhuren zonder doos, zak of stoffen tas, maar wel bijvoorbeeld in een wegwerpzak.
  • Meer informatie kan u terugvinden in het document: Coronavirus (COVID-19): Verhuur en gebruik aerosoltoestellen (APB)

 

Wat betreft vernevelaars, beveelt het BCFI aan om deze zoveel mogelijk te vermijden. De aerosolpartikels gegenereerd door vernevelaars kunnen namelijk virussen bevatten, en hebben ideale afmeting om diep in de longen te dringen en zo virusverspreiding te bevorderen over een afstand van verschillende meters. Bovendien kunnen de partikels hoesten uitlokken bij de patiënt en personen in de omgeving, wat het risico van virusverspreiding enkel nog meer vergroot. Er wordt aanbevolen om zo veel mogelijk gebruik te maken van dosisaerosols met voorzetkamer. Indien toch een vernevelaar gebruikt wordt, wordt aanbevolen om deze te gebruiken in een goed verluchte ruimte zonder airconditioning, in afwezigheid van andere personen en na gebruik de vernevelaar en de kamer goed te reinigen.

 

CORONA-TESTEN

PCR-testen zijn intussen veel gebruikt in het kader van de Corona-crisis en blijven de standaard, maar ook serologische en antigen testen worden nu aangeboden, weliswaar met enige beperkingen.

PCR-testen

Bij deze testen wordt er nagegaan of er genetisch materiaal (RNA) van het virus in de neus- of mondholte zit.
Met een wattenstaaf wordt een uitstrijkje genomen uit de neus en keel. De polymerase kettingreactie (PRC staat voor Polymerase Chain Reaction) is gebaseerd op de wijze waarop in de natuur een cel het DNA vermenigvuldigt bij de celdeling. Het DNA wordt hierbij volledig en exact gekopieerd zodat elke dochtercel precies dezelfde erfelijke informatie krijgt als de moedercel.
PCR-testing is een fundamentele maatregel om de keten van virale besmettingen te doorbreken en de overgang van een algemene lockdown naar een specifieke isolatie mogelijk te maken. De teststrategie die door de overheden wordt toegepast in combinatie met het contactonderzoek (zie vorig item) is gebaseerd op deze PCR-testen. De test wordt – bij voorkeur zodra de symptomen zich voordoen en idealiter tijdens de eerste week – meestal afgenomen in een triagecentrum, op voorschrift van de huisarts, die vooraf telefonisch door de patiënt gecontacteerd werd. Bij een positief resultaat gaat het contactonderzoek van start en moeten de nodige opgelegde maatregelen gerespecteerd worden. Het kan evenwel gebeuren dat de huisarts ook bij een negatief resultaat op basis van de symptomen de isolatie van de patiënt vraagt.

 

Algemeen wordt de test gedaan op basis van een voorschrift van de huisarts. De test is des te doeltreffender wanneer deze uitgevoerd wordt bij een symptomatische persoon (van zodra er symptomen verschijnen), deze moet zo snel mogelijk gebeuren en is een test op een nasyfaryngeaal materiaal.

Serologische testen

Bij serologische testen – voor een diagnose a posteriori – wordt meestal een bloedstaal afgenomen om te kijken of er antilichamen tegen het nieuwe coronavirus in je bloed zitten. Zo kan er dus nagegaan worden of men in contact is geweest met het coronavirus. Ze zijn klein van formaat en gebruiken meestal zeer kleine hoeveelheden bloed uit de vingertop (sommigen gebruiken speeksel of een neusuitstrijkje) en sporen de aanwezigheid op van IgG en IgM antistoffen. Deze testen worden gebruikt om op bevolkingsniveau te onderzoeken of mensen afweer opbouwen tegen het virus.

Hoewel serologische testen sneller en minder duur zijn dan PCR-testen, zijn er nog verschillende obstakels die het massale gebruik ervan in de weg staan.

Antigen testen

Bij antigen testen wordt er nagegaan of er viraal antigen aanwezig is in de neus- of mondholte. Zo kan er dus nagegaan worden of de patiënt een actieve infectie doormaakt.  Deze sneltest voor acute diagnose is niet aanbevolen door de WHO gezien hun slechte sensitiviteit. Het voordeel van een snel resultaat, maakt ze wel bruikbaar voor een volledige en herhaalde screening in bv. een woonzorgcentrum.

Door het verschijnen van de wet op snelle antigeentests, op 20 december 2020, was de verkoop van antigen  sneltesten in de apotheek verboden. Er werd echter gevraagd en aangedrongen dat de apotheek opnieuw een rol kan spelen bij de aan- en verkoop aan zorgaanbieders die die snelle antigeentesten kunnen uitvoeren. Sedert 8 april mogen de apothekers opnieuw snelle antigeentests kopen en afleveren (raadpleeg de FAGG-lijst voor de gevalideerde tests) maar opgelet: dat mag enkel aan zorgprofessionals!
Speekseltesten

Deze testen zijn via de apotheek op dit moment ook nog weinig zinvol. De testen die gebruikt worden in sommige woonzorgcentra zijn gebaseerd op een speeksel-staalname die vervolgens een labo dienen te passeren voor een PCR. Er zijn nog geen gegevens omtrent de inzet van speekselzelftesten.

COVID-19 zelftesten 

Hierover is men zeer duidelijk: iedere test, wat een medisch hulpmiddel is, moet een CE-markering dragen. Bestaat deze CE-markering uit het symbool, vergezeld met 4 cijfers (die verwijst naar de aangemelde instantie die de conformiteit van de zelftest heeft geverifieerd, notified body), dan vallen deze onder de ‘zelftests’ . Bestaat deze CE-markering uit het symbool, zonder de 4 cijfers (die naar de onderzoekende notified body verwijzen): dan mogen deze test enkel gebruikt worden door zorgverstrekkers (lees: arts).
Op heden zijn er geen testen met de CE-marking vergezeld met 4 cijfers, waardoor er geen testen aan patiënten verkocht kunnen worden.

De aankoop en aflevering van zelftests in de apotheek wordt vanaf 4 april wettelijk toegestaan (al zal de eerste lading zelftests pas vanaf 6 april geleverd kunnen worden in de apotheek). Het gaat om snelle antigeentesten die goedgekeurd zijn voor gebruik als zelftest door het FAGG. (cfr publicatie KB van 25/03/2021 dat de aflevering van zelftests via de officina-apotheek regelt)

  • Het FAGG publiceert een lijst met zelftests die aan de criteria voldoen. Enkel zelftests voor nasale of gecombineerde keel en ondiepe neusstaalafname komen in aanmerking. Nasofaryngeale (= diepe neusstaalafname) tests zijn te delicaat om zelf uit te voeren en speekseltests zijn voorlopig onvoldoende betrouwbaar. Alleen de zelftests die op de lijst van het FAGG staan, kunnen door de apotheker worden afgeleverd, en uitsluitend in de apotheek.
  • De apotheker moet de aflevering van die zelftests begeleiden door de persoon te informeren over het correct gebruik van de zelftest en over de noodzaak om een arts (of testcentrum) te contacteren bij een positief resultaat.

(bron APBnews 363, 24 maart)

De Westvlaamse heeft een bondige fiche opgesteld die een overzicht biedt van de soorten tests, wat er vandaag wettelijk mag en correcte farmaceutische zorg. Hier terug te lezen (versie 04/01/21).

Uitgebreide achtergrondinformatie over COVID-19 testen in de apotheek kan u hier (versie 13/11/20) terugvinden (bron: APB)

Wanneer moet je je laten testen? 

Wanneer moet je je laten testen? Wanneer moet je in quarantaine? Of in isolatie?
Een overzicht met meer duidelijkheid kan je hier raadplegen.

Wat is het verschil tussen sensitiviteit -selectiviteit?

Webinar COVID-testen (dwvl, 8 dec 2020)

NUTTIGE LINKS/DOCUMENTEN

 

VOOR PATIËNTEN

 

NUTTIGE WEBSITES

 

 

NUTTIGE FILMPJES

 

 

VOOR APOTHEKERS

 

ALGEMENE RICHTLIJNEN EN PROCEDURES VOOR ZORGVERSTREKKERS

 

Bron: APB

 

AFFICHES, FOLDERS, …

 

 

DESINFECTIE

 

 

FORMULES/ BEREIDINGEN

 

 

MONDMASKERS

 

 

VOORSCHRIFTEN/ATTESTEN/ GENEESMIDDELEN/ ZUURSTOF

 

MEDISCH MATERIAAL

 

 

DOCUMENTEN

 

WIT

ZELFTESTEN EN SNELTESTEN

Delen